vaandel

De Franciscuscyclus van Benozzo Gozzoli, II-III

Gozzoli, de fresco's:
1
/ 2 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 / 9 / 10 / 11 / 12 / 13

2. St. Franciscus geeft zijn kleren weg; visioen van de strijdeFranciscus geeft zijn kleren wegnde en triomferende Kerk
Opvallend zijn de afwegingen in de constructie van de ruimte. Het linker tafereel lijkt in de hoek gedrukt. Franciscus schenkt er zijn kleren weg aan een ridder. Dit speelt zich net als het visioen in de middelste en rechterafbeelding af in het begin van Franciscus' bekeringsverhaal. Zie hiervoor de Eerste Levensbeschrijving van Thomas van Celano 4 & 5.
Het visioen omvat twee ruimtes. De ruimte waar Franciscus slaapt is zijn ouderlijk huis, herkenbaar aan de rand met wijnranken. Hij ligt in bed te slapen. Christus verschijnt hem in de wolken, ziet hem aan en wijst naar het kasteel met kurassen, schilden en vlaggen waarop het kruis (De vorm herinnert aan Toscaanse paleizen van die tijd). Dit kasteel wordt eronder omschreven:
QUAL(ITER) B.F. DEDIT VESTIMENTUM SUU(M) CUIDA(M) PAU(PER)I MILITI NOCTE VERO SEQUE(N)TI OSTE(N)DIT SIBI XPS MAGNU(M) PALATIU(M) ARMIS MILITARIBUS CUM CRUCIBUS INSIGNITIUM - Hoe St. Franciscus zijn kleren gaf aan een arme soldaat en Christus hem in de nacht daarop een groot kasteel liet zien versierd met wapenkleding en kruisen.
Vorm en kleur van de twee taferelen zijn in relatie tot elkaar: de rotsformatie en de wolkenpartij zetten zich boven links en rechts voort achter het kasteel door. De kleuren van het paard, zijn rode kleed en groene mantel komen terug in het kasteel en de kruisen. De links bewezen caritas is een van de drie goddelijke deugden en een pilaar in het kasteel, beeld van het hemels Jerusalem.
Het gordijnrail voor het huis is weer een trompe l'oeil. Zomaar?

3. Glas-in-loodraam
Tussen de 2e en 3e fresco bevond zich een glas-in-loodraam. Dit is verloren gegaan, maar we weten nog wat er afgebeeld stond dankzij de inscriptie eronder:
QUALITER B.F. IN ECCLESIA SANCTI DAMIANI AUDIVIT CRUCIFIXUM TERDICENTEM SIBI FRANCISCE VADE REPARA DOMUM ME(U)M ET QUIA IAM CADIT VERSA QUANTITATEM PECUNIAE IN QUANDAM FENESTRAM - Hoe St. Franciscus de gekruisigde Christus in de kerk van San Damiano drie keer hoorde zeggen: "Franciscus, ga, en herstel mijn huis. Omdat het omvalt, gooi een hoeveelheid geld in het venster."
In dit venster werd dus de biddende Franciscus voor het kruis van San Damiano afgebeeld.
Benozzo Gozzoli verbindt hier twee voorvallen in San Damiano.

06.03.13